Shumë çka është shkruar. Libra të autorizuar e të paautorizuar, shkrime, ekspozita, simpoziume shkencore letrare etj. Besoj shumë si shkak i famës së saj dhe misionit që ajo barte mbi supet se veta e më pak si rezultat i personalitetit të saj.
Para se të thotë njeriu diçka mirë është ta peshojë “fjalën” e tij, se siç thotë populli, tri herë mate e njëherë preje, sepse po e prejte gabimisht mundësia për përmirësim është minimale. Apo, edhe një fjali tjetër nga thesari jonë i pasur popullor ku thuhet, nëse fjala është argjend, heshtja është ar. Nganjëherë është shumë më mirë të heshtësh.
Me këtë kisha dashur fillimisht ti replikoj autorit të tekstit, mikut tim shumë të çmuar A.I.-t duke aluduar në hamendjet e tij për të bërë një tekst të tillë si ai me titull “Nënë Tereza, nëna jonë” të botuar në gazetën Koha më 15 korrik 2008.
Kohëve të fundit, gjithnjë e më të shpeshta janë bërë shkrimet dhe debatet e ndryshme që po zhvillohen në lidhje me identitetin e shqiptarëve. Edhe pse këto tema kanë qenë të zhvilluara edhe më herët, por kulminacionin e vet e zhvilluan me debatet e kolosëve të letërsisë shqiptare, Rexhep Qosjës dhe Ismail Kadaresë.
Çështja e “Nënë Terezës” normalisht se ka qenë është dhe prapë do të mbetet pjesë e këtyre debateve, duke e ditur, edhe njëherë po e cek, famën e saj dhe misionit që ajo barte mbi supe edhe normalisht se edhe gjatë historisë së civilizimeve, gjithmonë popujt janë identifikuar me personalitete të njohura duke i llogaritur si “baba i kombit”, i “shenjti i kombit” “prijësi i popullit” etj.
Te shqiptarët çështja e “Nënë Terezës” u aktualizua më tepër pas vdekjes së saj, konkretisht pas iniciativës së popullatës maqedone dhe shtetit të Republikës së Maqedonisë për ngritjen e monumenteve që përkujtonin jetën dhe veprën e saj. Realisht të shprehem nuk jam mjaft i informuar për veprat që janë bërë nga maqedonët për “shkupjanen Gonxhe Bojaxhiu” që më vonë mori titullin “Nëna Tereze”, por e di se kanë bërë diçka të tillë. Ndoshta jo edhe aq sa kërkojnë përkrahësit e saj, por kanë bërë diçka më tepër se sa duan mohuesit apo kundërshtarët e misionit të saj.
Derisa autorit të tekstit të publikuar në fjalë, po i duket e paqartë dhe kontradiktore pse maqedonët po marrin iniciativa për ndërtimin e shtëpisë së “Nënës Terezë” mua kjo gjë më duket shumë normale dhe hap i pritur prej tyre. Sa e dimë të gjithë, se Gonxhe Bojaxhiu ka qenë e lindur në Shkup edhe sipas informacioneve që janë zyrtare shtëpia e saj ka qenë diku në qendrën e Shkupit, respektivisht në sheshin kryesorë të kryeqytetit maqedonas, ku sot po zhvillohet luftë për çdo pëllëmbë të këtij sheshi si për ndërtimin e një kishe, apo katedrale ortodokse objekt ky që kurrë nuk ka ekzistuar në këtë vend, rindërtimin e xhamisë Burmali, objekt ky i rrënuar dhe i çrrënjuar nga ky vend, por edhe ndërtimi i shtëpisë muze të “Nënë Terezës”.
Në shumicën e debateve të zhvilluara, shumë të zëshëm ishin kundërshtarët e misionit të “Nënës Terezë” (po e ceki misionit, për shkak se personalisht me Gonxhe Bojaxhiun besoj se nuk ka të bëjë askush), duke treguar shkaqet dhe arsyet e famës së saj. Besoj se është një gjë e qartë në historinë dhe veprimtarinë e “Nënës Terezë”. “Nëna Terezë” famën e vet e fitoi si murgeshë katolike e jo si patriote, humaniste apo pacificte shqiptare. Gabim të madh bën autori i tekstit në fjalë kur “Nënën Terezë” e quan nënë shqiptare, gjë që edhe sikur ta dëgjonte vet “Nëna Terezë”do të revoltohej. Plus edhe një gjë shumë të rëndësishme, që vlen të theksohet këtu është shprehja se po të mbetej në Maqedoni do ta përjetonte fatin e dhjetëra apo qindra mijëra shqiptarëve që u detyruar në shpërngulen falë dhunës komuniste për në Turqi, me ç’rast dua të bindi autorin se një gjë e tillë kurrë nuk do të ndodhte falë besimit katoliko-krishterë të Gonxhe Bojaxhiut sepse asnjë shqiptarë katolikë nuk ka emigruar në Turqi, e pasoja që më shumë do të kishte mundësi të ndodhte do të ishte, humbja e identitetit kombëtarë si shumica e shqiptarëve të besimit krishterë që kanë jetuar në pjesën e djathtë të Vardarit.
Plus edhe një gjë shumë absurde, të jetë e njoftuar me fatin e popullit të vetë, ta dijë se në çfarë pozite është, edhe t’i shkëpusë të gjitha lidhjet, kjo me të vërtetë është shumë absurde, apo jo Amir i nderuar?
Mendoj se koha e romantizmit xhaferian ka kaluar A..r vëllau, edhe atë shumë moti saqë vështirë është të gjesh të gjallë ndonjë përfaqësues të romantizmit (përveç A. Xhaferit). Mendoj se duhet të jemi më realist në shqyrtimin e gjërave e sidomos të personaliteteve të njohura historike. Pastaj, nëse maqedonët duan ta nderojnë dhe ngrisin personalitetin dhe autoritetin e “Nënës Terezë” në bazë të asaj se ka qenë qytetare e Maqedonisë dhe personalitet i njohur, pse jo. Pastaj një gjë duhet ta dimë se maqedonasit dhe “Nënën Terezë” i lidh diçka shumë e shtrenjtë edhe për maqedonët edhe për “Nënën Tereze”.
Jam duke e vërejtur një gjë të rrezikshme tek shkruesit e rinj. Një se po i japin kosës aq shumë, saqë po u dalin zot shumë punëve që nuk janë kompetent, edhe një tjetër, se shpesh po i përziejnë emocionet me interesat. A..r i nderuar, të kesh kujdes në këtë të dytën. Me plot respekt dhe miqësisht.
No comments:
Post a Comment